"Podróż po miłość. Lilianna" Dorota Ponińska

Tytuł: "Podróż po miłość. Lilianna"- tom 3
Autor: Dorota Ponińska
 Wydawnictwo: Nasza Księgarnia
 Data wydania: 13 maja 2015
 Ilość stron: 416

   Życie przemija tak szybko, zabijanie miłości to grzech... Może największy.
            cyt.: "Podróż po miłość. Emilia" Dorota Ponińska


Trzytomowa saga Doroty Ponińskiej "Podróż po miłość" w pełni spełniła moje czytelnicze oczekiwania. To fascynująca opowieść osadzona w historycznych realiach, niewątpliwie mających ogromny wpływ na kreację bohaterów, zgłębiająca arkana sztuki. Literacka podróż, gwarantująca niezapomniane wrażenia.

Autorka, łącząc talent literacki z pasją poznawania innych kultur, zwłaszcza kultury Orientu, zadebiutowała w 2013 roku powieścią "Podróż po miłość. Emilia".
Zachęcam do zapoznania się z sagą w całości, a nie wybiórczo, ponieważ poszczególne etapy tej niezwykłej podróży składają się na pełen obraz ukazujący życie jej uczestniczek: Emilii, Marii, Lilianny i Marty,  kobiet z tej samej rodziny, przedstawicielek kolejnych pokoleń.

Nie mogę się oprzeć, by nie powrócić na sam początek, do pierwszego etapu, kiedy to w podróż życia, jako pierwsza wybrała się Emilia. Gdy po Powstaniu Listopadowym pojmano jej ojca, a ich majątek skonfiskowano, pozostały z matką same. Po śmierci matki Emilia trafiła do szkoły klasztornej, która zapewnić miała jej wykształcenie i spokój na resztę życia. Doszła ją tutaj wieść, że jej ojciec żyje, znalazł się w tureckiej niewoli. Córka powstańca wyrusza z Wilna do Turcji, by zdążyć na czas i móc ojca wykupić.
Jak ta podróż odmieni życie Emilii?

Kontynuacją "Podróży po miłość. Emilia" jest "Podróż po miłość. Maria", która wydana została w 2014 roku.
Maria, córka Emilii urodzona na terenie Rosji, w nadmorskim mieście Krymu-Teodozji, wychowywana przez polską emigrantkę i ciocię Nadinę, mówiącą po francusku, wzrastała wraz z wątpliwościami co do swej tożsamości, przynależności narodowej. Historia Marii owiana została nimbem tajemniczości.
Emilia, podobnie jak jej mąż, zafascynowana była poezją XIII wiecznego poety i mistyka perskiego - Rumiego. Jego słowami przekonywała Marię, że "wszyscy ludzie są jak fale jednego oceanu. Tylko się im wydaje, że różnią się od siebie tak bardzo, a tak naprawdę są jednym". Maria nie chciała być jedną z tych, niczym nie odróżniających się od siebie fal. Kim zatem była? Rosjanką? Polką? Francuzką? Dlaczego Emilia ukrywała przed córką prawdę o pochodzeniu jej ojca?


Bohaterki "Podróży po miłość" to silne kobiety, odważne w swych decyzjach i poczynaniach, łamiące konwenanse ówczesnych czasów. Eliza, wbrew wszelkim zasadom, obowiązującym w tureckim haremie, jedzie za mężem w miejsce, gdzie trwają działania wojenne, by przy nim trwać bez względu na niebezpieczeństwo.
Maria zaś staje się prekursorką, odnoszącą sukcesy i satysfakcję jako malarka. Talent swój rozwijała pod auspicjami swego mentora, rosyjskiego malarza marynisty Iwana Ajwazowskiego, przyjaciela rodziny.
Maria miała też świadomość, że jej matka robi wszystko, by "z uporem żywić jej polską duszę". I chociaż Polski nie było wówczas na mapie świata, to w duszy każdego Polaka wciąż pozostawała żywa.
Wokół słychać było głosy o zrywach narodowych-"polskim buncie", jak mawiali Rosjanie. Wiarygodności sytuacji politycznej poszczególnych narodów dodaje obecność postaci historycznych oraz autentyczne zdarzenia mające miejsce w danym czasie. Poznajemy, równie zawiłą, jak i burzliwą, historię Krymu, gdzie mieszkali Turcy, Tatarzy, Rosjanie, Ukraińcy, gdzie swój udział w wojnie, Polacy chcieli wykorzystać do odzyskania niepodległości, próbując, na terenie Turcji, budować wojsko polskie. Michał Czajkowski (Sedyk Pasza) utworzył oddziały Kozaków osmańskich, a Władysław Zamoyski Polską Dywizję kozaków Sułtańskich.

Problem wielokulturowej tożsamości, to nie jedyny poruszony przez pisarkę. Losy swych bohaterów nakreśliła na tle konfliktu krymskiego, również w kontekście nastrojów procarskich i rewolucyjnych Rosji, ich wpływu na kształtowanie myśli, przekonań, światopoglądu. Przez pryzmat polskiej emigracji, daleko za oceanem, kieruje nasze spojrzenie na wojnę secesyjną, a w świetle wydarzeń, mocno osadzonych w realiach historycznych, ukazany jest problem choroby żołnierskiej, skutek okrucieństwa i grozy wojny.
W tych trudnych egzystencjalnych momentach zastanawiamy się jaką rolę powinna odegrać sztuka? Za pomocą jakich środków wyrazu trafić ma do zniewolonego ludu-pięknem, czy realizmem?

Celowo powróciłam do początku podróży, by nakreślić jej szlaki dla tych, którzy chcieliby się w nią wybrać.
Ostatni etap "Podróży po miłość. Lilianna "jest dla mnie ciekawą kontynuacją i miłym zaskoczeniem. Pisarka zastosowała pewien zabieg w konstrukcji powieści, co nadaje jej atrakcyjności i wzmaga czytelniczą ciekawość. Tytułową Liliannę, córkę Marii, poznajemy, nie z bezpośredniej relacji za jej życia, a długo po jej śmierci, z zapisków pamiętnika. Treść pamiętnika Lilianny poznaje córka jej syna Jana, wnuczka Marta.
Marta, współczesna, ambitna kobieta odnosi sukcesy w europejskiej korporacji jako dyrektor PR polskiego oddziału firmy i ma szansę na awans. Czy pójdzie drogą, prowadzącą prosto do fotela szefowej na Europę, którą mogłaby zostać we własnej osobie? Stawia przecież na karierę i swą niezależność, w myśl nauk i rad, jakie przekazała jej babcia Lilianna, że "kobieta powinna liczyć tylko na siebie..., mężczyźni zawodzą i rozczarowują. Nie warto zawracać sobie nimi głowy. W końcu i tak zostajesz sama". Jakie przeżycia, jakie rozczarowania utwierdzały Liliannę w tych przekonaniach?

Współczesne życie  Marty przeplata się z losem babci Lilianny, żyjącej w latach trzydziestych minionego stulecia. Przymusowy urlop stał się dla Marty okolicznością sprzyjającą, by udać się w podróż śladami swej babci Lilianny, aż za ocean, do najdalszych zakątków Ameryki, na Florydę i jeszcze dalej na południe, gdzie leży rajska wyspa Key West. Tam, gdzie "zachód słońca jest świętem." Gdzie los babci Lilli splótł się z losem Ernesta Hemingwaya. Marta poznaje najskrytsze tajemnice Lilianny, których nikt wcześniej nie poznał.

W ostatniej części "Podróży po miłość" autorka zestawia z sobą dwa światy, pełne kontrastów i stawia swoich bohaterów wobec konieczności odnalezienia się w nich, jak i wobec dokonania ważnych wyborów.
Pośpiech i hałas, a nadmorska cisza. Bieda obok wielkiego bogactwa. "Pozycja i potęga obok bezradnego kalectwa". Zbiorowa, narodowa odbudowa Polski, a kolosalny amerykański sukces jednego człowieka.
Rodzina, czy wolność? Co dla kogo jest wartością? Czy łatwo dokonać wyboru?
Amerykańscy krewni cenią pieniądze. Dla Marii, matki Lilianny cenna jest sztuka. Dla ojca-leczenie ludzi i rodzina. Dla Lilianny-miłość. A co wybierze Marta? Jaka wartość okaże się tą najważniejszą? Dokąd zaprowadzą ją ślady antenatki i czy ta droga zmieni coś w jej życiu? Czy w nowych okolicznościach, to na czym wcześniej tak bardzo jej zależało, wzbudza jeszcze ten sam entuzjazm?

Przemierzając kolejne etapy tej fascynującej podróży, poznając przeżycia głównych bohaterek, snujemy refleksje, w jakim stopniu sami mamy wpływ na to, co spotkamy po drodze, czy może dopomaga nam los, często pokrętny, czy może wszystko zależy od przeznaczenia? Zachęcam gorąco do tej lektury, zapewniając, że wrażenia są niezapomniane.


Zapraszam na mój fanpage na facebooku: https://www.facebook.com/myslirzezbioneslowem/